Câu mệnh lệnh (Imperativ) trong tiếng Đức thay đổi cách chia động từ dựa vào ngôi mà bạn nói đến. Dưới đây là phần giải thích chi tiết hơn về từng ngôi, kèm theo quy tắc chia động từ, ví dụ cụ thể, và những điểm đặc biệt cần lưu ý.
1. Khái niệm về Imperativ
Câu Imperativ được dùng để:
- Ra lệnh trực tiếp: Komm her! (Đến đây!)
- Đưa ra lời khuyên: Iss gesund! (Ăn uống lành mạnh nhé!)
- Đề nghị lịch sự: Kommen Sie bitte mit! (Ngài hãy đi cùng chúng tôi, xin vui lòng!)
- Mời gọi hoặc khuyến khích: Gehen wir ins Kino! (Chúng ta cùng đi xem phim nhé!)
2. Cách chia động từ trong câu Imperativ
2.1. Ngôi du (ngôi thứ hai số ít, thân mật)
-
Quy tắc:
- Lấy gốc động từ (Verbstamm) từ nguyên thể, bỏ đuôi -en.
- Động từ mạnh (bất quy tắc) giữ sự thay đổi nguyên âm ở ngôi du (nếu có).
- Bỏ đại từ du khi viết câu mệnh lệnh.
-
Ví dụ cụ thể:
2.2. Ngôi ihr (ngôi thứ hai số nhiều, thân mật)
-
Quy tắc:
- Dùng dạng chia động từ Präsens (hiện tại) cho ihr.
- Bỏ đại từ ihr trong câu mệnh lệnh.
-
Ví dụ cụ thể:
2.3. Ngôi Sie (ngôi thứ hai số ít/số nhiều, trang trọng)
-
Quy tắc:
- Dùng động từ chia theo thì hiện tại với Sie.
- Giữ nguyên đại từ Sie trong câu mệnh lệnh.
-
Ví dụ cụ thể:
2.4. Ngôi wir (ngôi thứ nhất số nhiều, gợi ý)
-
Quy tắc:
- Dùng động từ chia theo thì hiện tại với wir.
- Giữ nguyên đại từ wir trong câu mệnh lệnh.
-
Ví dụ cụ thể:
3. Các lưu ý khi sử dụng câu Imperativ
-
Sử dụng với từ “bitte”:
Thêm “bitte” để làm câu mệnh lệnh lịch sự hơn.- Komm bitte mit! (Làm ơn đi cùng tớ!)
- Setzen Sie sich bitte! (Ngài vui lòng ngồi xuống!)
-
Câu phủ định:
Để phủ định, thêm từ “nicht“ vào câu.- Komm nicht zu spät! (Đừng đến muộn!)
- Lest das Buch nicht! (Đừng đọc cuốn sách đó!)
-
Sử dụng đại từ phản thân:
Khi động từ đi kèm đại từ phản thân, cần chia đại từ đúng với ngôi.- Setz dich hin! (Ngồi xuống đi!)
- Wascht euch die Hände! (Các bạn rửa tay đi!)
-
Dấu chấm than (!):
Câu mệnh lệnh thường kết thúc bằng dấu chấm than để nhấn mạnh.- Hör zu! (Nghe này!)
4. Ví dụ thực tế trong giao tiếp
Hội thoại trong gia đình:
- Mẹ: Mach dein Zimmer sauber! (Con dọn phòng ngay đi!)
- Con: Ja, Mama. (Vâng, mẹ.)
Trong lớp học:
- Giáo viên: Schreibt die Übung ins Heft! (Các em viết bài tập vào vở!)
- Học sinh: Ja, Herr Lehrer. (Vâng, thưa thầy.)
Trong nhà hàng:
- Nhân viên: Setzen Sie sich bitte hierhin! (Ngài vui lòng ngồi vào đây!)
- Khách hàng: Danke schön! (Cảm ơn nhiều!)
5. Bài tập
Viết lại các câu dưới đây dưới dạng Imperativ, phù hợp với từng ngôi được chỉ định.
- Du hörst gut zu.
- Ihr macht die Hausaufgaben.
- Wir gehen in den Park.
- Sie bringen das Formular.
- Du lernst die neuen Wörter.
Bài tập 3: Dịch sang tiếng Đức
Dịch các câu sau sang tiếng Đức, sử dụng câu Imperativ với ngôi phù hợp.
- Hãy rửa tay trước khi ăn! (ngôi du)
- Các bạn hãy yên lặng! (ngôi ihr)
- Xin ngài vui lòng chờ ở đây! (ngôi Sie)
- Chúng ta hãy cùng học bài! (ngôi wir)
- Đừng chơi điện thoại nữa! (ngôi du)
6. Kết luận
Câu Imperativ là một phần ngữ pháp dễ học nhưng cực kỳ quan trọng trong tiếng Đức. Với các quy tắc và ví dụ cụ thể trên, bạn sẽ có thể sử dụng câu mệnh lệnh một cách chính xác, tự tin hơn trong giao tiếp hàng ngày. Nếu có thắc mắc, hãy hỏi mình nhé! 😊